CÁC CHIẾN LƯỢC DỊCH TIÊU ĐỀ BÀI HÁT TIẾNG ANH CÓ SỬ DỤNG PHÉP ẨN DỤ SANG TIẾNG VIỆT

Abstract

Ngày nay, khi Tiếng Anh là ngôn ngữ được mọi người chuộng dùng trong cả đời sống lẫn công việc thì các bài hát Tiếng Anh hiển nhiên cũng dần trở nên phổ biến đối với người dân trên thế giới và cả Việt Nam như một nguồn tài nguyên để học ngoại ngữ. Chính vì vậy mà nhu cầu về dịch các bài hát Tiếng Anh cũng tăng cao và điều khiến người ta muốn nghe một bài hát chính là nhờ vào sức hút từ tiêu đề của bài hát đó, đặc biệt là đối với những tiêu đề có sử dụng phép ẩn dụ. Hiểu được xu hướng này, tôi đã tiến hành nghiên cứu về các chiến lược dịch tiêu đề bài hát Tiếng Anh có sử dụng phép ẩn dụ sang Tiếng Việt với mục đích cung cấp kiến thức nền và chuyên sâu cho những ai có hứng thú với lĩnh vực dịch tiêu đề bài hát có sử dụng phép ẩn dụ và những ai gặp vấn đề trong việc nhận dạng hay dịch ẩn dụ tu từ. Đối tượng nghiên cứu là 45 cặp tiêu đề bài hát Tiếng Anh có sử dụng phép ẩn dụ và các phiên bản Tiếng Việt được dịch từ bản gốc Tiếng Anh được công khai trình diễn từ những năm 30 của thế kỉ XX cho đến nay. Khi kết hợp lý thuyết chuyển đổi trong dịch thuật của Catford và các chiến lược dịch ẩn dụ tu từ của Newmark, kết quả cho thấy có 14 chiến lược dịch đã được sử dụng khi dịch tên tiêu đề bài hát Tiếng Anh có sử dụng phép ẩn dụ sang Tiếng Việt. Cũng theo kết quả, các tiêu đề bài hát có thể ở dạng mệnh đề, từ hoặc cụm, nhiều nhất là cụm danh từ. Trong số 14 chiến lược dịch, chiến lược được sử dụng nhiều nhất là chuyển đổi cấu trúc trong dịch thuật kết hợp với chiến lược dịch giữ nguyên hình ảnh ẩn dụ của ngôn ngữ nguồn sang ngôn ngữ đích.