Đối chiếu liên từ phụ thuộc trên bình diện cú pháp và ngữ nghĩa trong tiếng việt và tiếng anh

Abstract

Luận văn này thảo luận về lĩnh vực miêu tả và đối chiếu ngôn ngữ, tập trung vào phương pháp miêu tả - đối chiếu, được áp dụng để điều tra và phân tích các đặc điểm cú pháp và ngữ nghĩa của các liên từ phụ thuộc trong tiếng Anh và tiếng Việt. Phương pháp tiến hành nghiên cứu hiện tại là phân tích ngôn ngữ đối chiếu các liên từ phụ thuộc trong tiếng Anh và các từ tương đương trong tiếng Việt. Mục tiêu chính của luận văn là hiểu rõ hơn về các đặc điểm cú pháp và ngữ nghĩa của các liên từ phụ thuộc trong tiếng Anh và các từ tương đương trong tiếng Việt, để tìm ra những điểm giống và khác nhau của các liên từ phụ thuộc được biểu thị trong hai ngôn ngữ này. Những điểm giống và khác nhau của các liên từ phụ thuộc giữa hai ngôn ngữ đã được xác định trong luận văn. Nói chung, vị trí của các liên từ phụ thuộc trong tiếng Anh giống với tiếng Việt. Chúng có thể xuất hiện ở vị trí đầu, giữa và cuối câu. Tuy nhiên, những vị trí này mang ý nghĩa khác nhau trong hai ngôn ngữ. Cụ thể, trong tiếng Anh, các mệnh đề chứa nội dung trọng tâm của người nói có thể được đặt ở đầu, trong khi trong tiếng Việt, các mệnh đề này có thể được đặt ở cuối.Về mặt cú pháp, trong cả hai ngôn ngữ, chủ ngữ và động từ của các mệnh đề phụ có thể bị lược bỏ và các mệnh đề trở thành mệnh đề tỉnh lược. Về mặt ngữ nghĩa, tiếng Anh và tiếng Việt có chín loại liên từ phụ thuộc chung: thời gian, nơi chốn, điều kiện, nhượng bộ, lý do, kết quả, mục đích, cách thức, so sánh. Hơn nữa, về cấu trúc, có một số khác biệt giữa hai ngôn ngữ. Trong tiếng Việt, không có khái niệm về các mệnh đề bất biến, hữu biến, khuyết động từ. Trong khi đó, các loại mệnh đề này rất phổ biến trong tiếng Anh. Ngoài ra, trong tiếng Việt, cách diễn đạt thì và thể của động từ không quá phức tạp. Rõ ràng, ngữ pháp tiếng Việt, về thì và thể của động từ, đơn giản hơn nhiều so với tiếng Anh. Bên cạnh đó, trong các mệnh đề bất biến tiếng Anh, ý nghĩa chủ động hoặc bị động có thể được thể hiện thông qua việc sử dụng phân từ -ing hoặc -ed. Ngược lại, để thể hiện ý nghĩa bị động trong tiếng Việt, chúng ta phải đặt bị/được trước động từ. Ngoài ra, cách chèn dấu phẩy trong hai ngôn ngữ cũng khác nhau. Trong tiếng Anh, khi mệnh đề phụ đứng trước mệnh đề chính, một dấu phẩy được sử iv dụng để tách hai mệnh đề. Khi mệnh đề phụ theo sau mệnh đề chính, không cần sử dụng dấu phẩy. Thay vào đó, liên từ có thể đảm nhiệm chức năng đó. So với tiếng Việt, dấu phẩy được sử dụng để tách hai mệnh đề dù mệnh đề phụ đứng đầu, giữa hay cuối câu. Ngay cả khi một từ tương quan được sử dụng, nên chèn dấu phẩy trước liên từ thứ hai. Những phát hiện của nghiên cứu này, ở một mức độ nào đó, có thể được đề xuất như một tài liệu tham khảo cho học sinh và giáo viên Việt Nam trong việc học và dạy các liên từ phụ thuộc trong tiếng Anh.